آلودگی هوا هر سال 80هزار میلیارد تومان به ایران ضرر می‌زند

به گزارش شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، بررسی‌های جدید بانک جهانی نشان می‌دهد آلودگی هوا چهارمین عامل مرگ و میر زودرس در جهان است. همچنین بررسی ها نشان می دهد هوای آلوده عوارض اقتصادی سهمگینی برای کشورهای در حال توسعه به همراه دارد و سالانه بیش از 5 تریلیون دلار هزینه در سطح جهانی صرف تعطیلی روزهای کاری در اثر آلودگی هوا و هزینه های پیشگیری از مرگ و میر زودرس می شود.

بر اساس گزارش جدید بانک جهانی، آلودگی هوا سالانه بیش از 5.5 میلیون کشته و بیش از 5 تریلیون دلار هزینه برای اقتصاد جهانی به همراه دارد. این گزارش با اشاره به این که آلودگی هوا روند رشد کشورهای در حال توسعه را کند می کند، خطرات ناشی از آلودگی هوا بر سلامتی را در کشورهای در حال توسعه بیشتر از کشورهای توسعه یافته ارزیابی کرده است. بر اساس این گزارش، کشور چین بیشترین ضرر را از ناحیه آلودگی هوا متحمل شده و در سال 2013 رقمی معادل 10 درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور هزینه آلودگی هوا گشته است. کشورهای هند و سریلانکا به ترتیب 7.69% و 8% از تولید ناخالصی خود را، طی سال 2013، صرف هزینه های ناشی از آلودگی هوا کرده اند.

گزارش بانک جهانی همچنین این هزینه را برای ایران حدود 2.3 درصد تولید ناخالص داخلی برآورد کرده است. از سویی ایران بر اساس سال معیار 2013، با 997 میلیارد دلار تولید ناخالص داخلی دارد. به گزارش شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، بدین ترتیب رقم هزینه کشورمان در آلودگی هوا بر اساس قیمت دلار فعلی، 80 هزار میلیارد تومان در هر سال است. بر اساس گزارش بانک جهانی، مرگ و میر زودرس ناشی از آلودگی هوا در ایران نیز در طی دو دهه گذشته رشد کرده و از 17 هزار نفر در سال 1990 به بیش از 21 هزار نفر در سال 2013 رسیده است. آلودگی هوا برای کشورهای توسعه­یافته نیز کم هزینه نیست و سالانه ده ها میلیارد دلار در این کشورها صرف هزینه تعطیلی روزهای کاری و هزینه های پیشگیری از مرگ و میر زودرس می گردد. بر اساس این گزارش، آلودگی هوا برای ایالات متحده آمریکا، بریتانیا و آلمان به ترتیب 45 ، 7.6 و 18 میلیارد دلار هزینه سالانه در بردارد. کشور 400 هزار نفری ایسلند کم ترین میزان هزینه را بابت آلودگی هوا می پردازد (حدود 3 میلیون دلار) و این کشور بر اساس گزارش بانک جهانی پاک ترین هوای جهان را دارد.

بانک جهانی، بر اساس آمارهای سازمان بهداشت جهانی، در گزارش مفصل خود اعلام کرده که سالانه 5.5 میلیون مورد مرگ و میر زودرس ناشی از آلودگی هوا است و این میزان معادل یک مورد از هر 10 مرگ و میر در جهان است.

بر اساس این گزارش، آلودگی هوا پس از سیگار، رژیم غذایی و چاقی چهارمین علت مرگ و میر زودرس در جهان است. آلودگی هوا می تواند منجر به بیماری های تنفسی، ریوی، ناراحتی های قلبی و سرطان شود. این میزان شش برابر مرگ و میر ناشی از بیماری مالاریا است. سازمان بانک جهانی بدون به حساب آوردن هزینه های درمانی برای معالجه بیماری های ناشی از آلودگی هوا، تخمین زده است اقتصاد جهانی در سال 2013 هزینه ای حدود 225 میلیارد دلار به دلیل مرگ و میرهای زودرس طی روزهای کاری که در اثر آلودگی هوا تعطیل شده، متحمل گشته است. ولی این مقدار هزینه تخمین زده شده هنگامی که هزینه های پیشگیری از مرگ و میر زودرس نیز در نظر گرفته شود، به بیش از 5 تریلیون دلار افزایش می یابد. شایان ذکر است، منظور از هزینه های پیشگیری از مرگ و میر زودرس هزینه هایی است که مردم جهت محافظت خود در برابر مرگ ناشی از آلودگی هوا متحمل می شوند. باید توجه داشت هزینه های ناشی از درمان بیماری های ناشی از آلودگی هوا در این محاسبات در نظر گرفته نشد.

بر اساس گزارش «هزینه اقتصادی ناشی از آلودگی هوا»، خطراتی که آلودگی هوا بر سلامت می­تواند داشته باشد در کشورهای در حال توسعه یشترین میزان است. در سال 2013 حدود 93 درصد از میزان مرگ و میرها و بیماری های ناشی از آلودگی هوا در این کشورها رخ داد، در جایی که 90 درصد از جمعیت کشورها در معرض تراز بالایی از آلاینده های خطرناک قرار داشتند. بر اساس گفته نویسندگان، «آلودگی هوا تنها یک عامل تهدید کننده سلامت نیست بلکه یک عامل عقب کشاندن کشورها است. آلودگی هوا با افزایش میزان مرگ و میر و بروز بیماری های متعدد منجر به کاهش کیفیت زندگی خواهد شد. در نتیجه آلودگی هوا با کاهش نیروی کار، سطح درآمد، بازدهی و اقتصاد را در این کشورها کاهش می دهد.»

این مطالعه ارتباطی میان میزان توسعه اقتصادی جوامع و آلودگی هوا برقرار نمود. بین سال های 1990 و 2013، با وجود توسعه اقتصادی و پیشرفت های پزشکی کشورها، هزینه های پیشگیری از مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا دو برابر شد و ضرر ناشی از دست دادن نیروی کارآمد به میزان 40درصد افزایش یافت.

«امروزه آلودگی هوا به صورت یک چالش عظیم در آمده است و از سال 1990 میزان مواجهه با آلودگی هوا در اکثر کشورها افزایش یافته است، این میزان مواجهه به ویژه در کشورهای با جمعیت متراکم و مناطق به سرعت در حال رشد، از جمله آسیای جنوبی و آسیای شرقی، به میزان قابل توجهی افزایش یافته است.» بر اساس این گزارش، در دو دهه گذشته عامل آلودگی هوا از آلودگی آب به مراتب کشنده تر شده است و آمار مرگ و میرهای زودرس ناشی از آن از سال 1990 بدین سو به طور مداوم افزایش یافته است.

همچنان که کودکان و افراد مسن بیشتر از بقیه اقشار جامعه در معرض مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا قرار دارند، مرگ های زودرس با اثرگذاشتن بر روی مردان و زنان در سنین کار منجر به از دست دادن نیروی کارآمد می گردد. بر طبق این گزارش، در آسیای جنوبی ضرر ناشی از دست دادن نیروی کار سالانه معادل با 1% تولید ناخالص داخلی است. همچنین در آسیای شرقی، در جایی که سن جمعیت رو به افزایش است، ضرر ناشی از دست دادن نیروی کارآمد 0.25 درصد تولید ناخالص داخلی تخمین زده شده، در حالی که در کشورهای واقع در جنوب صحرای آفریقا که آلودگی هوا پتانسیل درآمد جمعیت جوان را تحت تأثیر قرار می دهد (جمعیت نسبتا جوانی دارد)، این رقم برابر 0.61 است.

یکی از روشهای معمول در ارزیابی سود و ضرر قوانین محیط زیستی در یک کشور در نظر گرفتن میزان مرگ و میر مربوط به تمام گروه­های سنی در قالب هزینه های پیشگیری از مرگ و میر است. در مجموع در سطح جهانی مرگ و میرهای زودرس ناشی از آلودگی هوا در سال 2013 بیش از 5 تریلیون دلار هزینه داشته است. حال آن­که در آسیای شرقی و جنوبی این رقم معادل 7.5 درصد تولید ناخالص داخلی برآورد شده است.

به گفته معاون توسعه پایدار در بانک جهانی: "آلودگی هوا یک چالش بزرگ است که رفاه پایه­ای بشر را تهدید می­کند، به سرمایه های طبیعی و فیزیکی خسارت وارد می­کند و رشد اقتصادی جوامع را محدود می نماید."

منابع: http://air.tehran.ir/Default.aspx?tabid=260

https://www.theguardian.com/global-development/2016/sep/08/air-pollution-costs-trillions-holds-back-poor-countries-world-bank